พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต 12. สามัญวรรค 1. กายานุปัสสีสูตร
12. สามัญญวรรค
หมวดว่าด้วยธรรมทั่วไป
1. กายานุปัสสีสูตร
ว่าด้วยผู้ควรเจริญกายานุปัสสนา
[117] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการ
ไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณาเห็นกายในกายอยู่
ธรรม 6 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ความเป็นผู้ชอบการงาน1
2. ความเป็นผู้ชอบการพูดคุย
3. ความเป็นผู้ชอบการนอนหลับ
4. ความเป็นผู้ชอบการคลุกคลีด้วยหมู่
5. ความเป็นผู้ไม่คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย
6. ความเป็นผู้ไม่รู้จักประมาณในการบริโภค
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการนี้แลไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณาเห็นกาย
ในกายอยู่
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการได้แล้ว จึงอาจพิจารณาเห็นกายใน
กายอยู่
ธรรม 6 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. ความเป็นผู้ชอบการงาน
2. ความเป็นผู้ชอบการพูดคุย
เชิงอรรถ :
1 การงาน หมายถึงการทำจีวร เย็บปะจีวร ทำถลกบาตร อังสะ ประคตเอว ผ้ากรองน้ำ การทำเชิงบาตร
ผ้าเช็ดเท้า ไม้กวาด เป็นต้น (องฺ.ปญฺจก.ฏีกา 3/89/44)
พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต 12. สามัญวรรค 2. ธัมมานุปัสสีสูตร
3. ความเป็นผู้ชอบการนอนหลับ
4. ความเป็นชอบการคลุกคลีด้วยหมู่
5. ความเป็นผู้ไม่คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย
6. ความเป็นผู้ไม่รู้จักประมาณในการบริโภค
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม 6 ประการนี้แลได้แล้ว จึงอาจพิจารณาเห็นกาย
ในกายอยู่
กายานุปัสสีสูตรที่ 1 จบ
2. ธัมมานุปัสสีสูตร
ว่าด้วยผู้ควรเจริญธรรมานุปัสสนา
[118] ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณา
เห็นกายในกายอันเป็นภายในอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นกายในกายอันเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ
พิจารณาเห็นกายในกายอันเป็นทั้งภายในและภายนอกอยู่ ฯลฯ
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณาเห็นเวทนา
ในเวทนาทั้งหลายอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอันเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
พิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอันเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นเวทนา
ในเวทนาทั้งหลายอันเป็นทั้งภายในและภายนอกอยู่ ฯลฯ
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณาเห็นจิตใน
จิตอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นจิตในจิตอันเป็นภายในอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นจิตในจิตอัน
เป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นจิตในจิตอันเป็นทั้งภายในและภายนอกอยู่ ฯลฯ
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุยังละธรรม 6 ประการไม่ได้ ก็ไม่อาจพิจารณาเห็นธรรมใน
ธรรมทั้งหลายอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอันเป็นภายในอยู่ ฯลฯ
พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอันเป็นภายนอกอยู่ ฯลฯ พิจารณาเห็นธรรมใน
ธรรมทั้งหลายอันเป็นทั้งภายในและภายนอกอยู่
